Thất bại trong tay 2 người chủ cũ Juergen Schrempp và Steve Feinberg, nhưng dưới thời của Sergio Marchionne, Chrysler đã cho thấy dấu hiệu hồi sinh.
Nếu không có Sergio Marchionne, hiện điều hành cả hai hãng xe Fiat (Ý) lẫn Chrysler (Mỹ), Chrysler chắc chắn sẽ không còn tồn tại đến ngày nay. Đó là điều mà giới chuyên gia phân tích khẳng định. Tầm nhìn của Marchionne về những gì mà liên minh giữa Chrysler và Fiat có thể mang lại, sự thành công của ông trong việc vực dậy một công ty Ý đang sa sút phong độ và sự nhiệt huyết không giới hạn là yếu tố quan trọng để Chính phủ Mỹ và Canada quyết định bơm vốn cứu Chrysler khỏi nguy cơ phá sản cách đây 2 năm.
Đến nay, Chrysler đã cho thấy nhiều chuyển biến tích cực. Công ty đã có lợi nhuận hoạt động trong năm 2010. Và các mẫu xe mới chủ chốt của Marchionne đã nhận được những phản ứng tích cực từ thị trường. Tuy nhiên, hãy chờ xem Marchionne giải quyết những thách thức sắp tới của mình như thế nào.
Đánh cược vào hãng xe được rao bán với giá 1 USD
Lịch sử mua bán của Chrysler không được sáng sủa. Khi hãng ôtô Đức Daimler AG tuyên bố mua lại Chrysler với giá 36 tỉ USD vào năm 1998, Tổng Giám đốc Daimler khi đó là Juergen Schrempp tuyên bố vụ sáp nhập này là “cuộc hôn nhân trời ban”. Thế nhưng, đến năm 2007, Daimler đã phải bán 80% cổ phần trong Chrysler cho tập đoàn đầu tư của Mỹ Cerberus Capital Management với giá chỉ 7,4 tỉ USD. Khoản đầu tư của Cerberus vào hãng xe này cũng bị mất trắng chỉ trong 2 năm.
Khó nói hết tình cảnh bi đát của Chrysler vào cuối năm 2008. Cerberus đã tìm kiếm những người mua tiềm năng như Renault (Pháp), Nissan (Nhật) và General Motors (Mỹ) nhưng đều nhận cái lắc đầu. Thời điểm đó, Chrysler đã sản xuất ra những chiếc xe kém cỏi nhất ngành trong đó có chiếc Chrysler Sebring và Dodge Caliber, đều có doanh số bán ì ạch.Khi Fiat tiếp quản Chrysler vào tháng 6.2009, Chrysler là một hình ảnh rất mờ nhạt trong mắt người tiêu dùng; tiền mặt trong Công ty hầu như là con số 0 và sản phẩm thì không có. Thậm chí, Tổng Giám đốc Steve Feinberg của Cerberus lúc đó đã đề nghị bán hãng xe này với giá chỉ 1 USD cho Bộ Tài chính Mỹ (lời đề nghị này được xem như là lời nói đùa).
Nhận thấy tiềm năng từ thương vụ này, Marchionne (điều hành Fiat từ năm 2004) đã nhảy vào. Ông mặc cả với Chính phủ Mỹ và Canada và một liên minh đã được thành lập với phần lợi thuộc về Fiat. Theo đó, Fiat sẽ có 35% cổ phần trong Chrysler mà không phải bỏ đồng vốn nào và có được cơ hội tiếp cận thị trường Bắc Mỹ.
Đổi lại, Fiat cung cấp cho Chrysler loại khung gầm xe để phát triển các mẫu xe nhỏ, tiết kiệm nhiên liệu cho người tiêu dùng Mỹ và giúp sản phẩm Chrysler tiếp cận mạng lưới phân phối toàn cầu của Fiat. Fiat sẽ được quyền chọn mua thêm 16% cổ phần trong Chrysler để nâng cổ phần lên mức chi phối 51% nhưng với điều kiện Chrysler phải trả hết nợ vay cho Chính phủ Mỹ và Canada.
Lúc đó Marchionne cũng rất cần thương vụ này. Fiat đã tránh khỏi thảm cảnh phá sản, nhưng tình hình vẫn còn rất chông chênh. Danh tiếng của Fiat về mặt chất lượng vẫn chưa cao, đặc biệt tại thị trường Mỹ. Mua lại Chrysler sẽ cho Fiat cơ hội tiếp cận thị trường này.
Vì thế, Marchionne cần một đối tác có thể giúp Fiat bán được 6 triệu chiếc ôtô về hằng năm, một con số cần thiết để Công ty tồn tại. Cuộc hôn nhân với Chrysler sẽ cho ông điều đó bằng cách chia sẻ linh kiện, bộ phận của hai hãng xe để cắt giảm mạnh chi phí trong việc sản xuất các mẫu xe mới (các linh kiện chiếm tới 2/3 giá trị của một chiếc ôtô).
Gần 2 năm sau khi bước vào liên doanh, các cơ sở hoạt động của Fiat và Chrysler đã làm việc chung khá ăn ý. Cả 2 chia sẻ cho nhau gần 50% chuỗi cung ứng. “Cuộc hôn nhân đang rất thuận hòa. Chúng tôi cùng nhau chia sẻ công nghệ và kinh nghiệm”, Stefan Ketter, Giám đốc Sản xuất của Fiat, nhận định.
Kết quả là năm 2010, Fiat và Chrysler gộp lại đã bán được hơn 3,6 triệu chiếc xe trên toàn cầu. Con số này, dù thấp so với chỉ tiêu Marchionne đặt ra và so với hơn 8 triệu chiếc mà mỗi hãng Toyota (Nhật) và General Motors bán ra, nhưng xét đến xuất phát điểm của Chrysler, đây là dấu hiệu tích cực.
Các con số tài chính mới nhất do Chrysler công bố vào đầu tháng 5.2011 cũng cho thấy sự hồi sinh của hãng xe này. Lãi ròng quý I/2011 đạt 116 triệu USD, so với mức lỗ 197 triệu USD cùng kỳ năm ngoái, trong khi doanh thu tăng mạnh 35% đạt 13,1 tỉ USD. Đáng chú ý đây là mức lãi ròng hằng quý đầu tiên kể từ khi Hãng thoát khỏi phá sản cách đây gần 2 năm.
Mức lãi ròng thấp là do Chrysler phải gánh chi phí lãi vay cao từ khoản nợ Chính phủ Mỹ và Canada lên tới 7,5 tỉ USD. Nếu chỉ xét lợi nhuận hoạt động, Chrysler đã đạt 477 triệu USD trong quý I/2011 so với 143 triệu USD cùng kỳ năm ngoái. Chrysler cũng cho biết doanh thu cả năm dự kiến đạt 55 tỉ USD và lãi ròng khoảng 200-500 triệu USD. Sau công bố trên, cổ phiếu của Fiat đã tăng lên mức cao nhất trong hơn 3 tháng qua.
Thị trường cũng phản ứng tốt với các loại xe mới của Marchionne. 60% doanh số bán của Chrysler trong quý I/2011 đến từ các dòng sản phẩm được thiết kế lại hoàn toàn như chiếc Jeep Grand Cherokee hay các mẫu xe Dodge.
Doanh số bán nhãn xe Dodge chiếm tới khoảng 37% tổng doanh số bán của Chrysler trong quý I trong khi xe Jeep chiếm khoảng 30%. Tại Mỹ, các mẫu ôtô bán chạy nhất trong quý I là chiếc xe bán tải Ram, chiếc Grand Cherokee và chiếc sedan Chrysler 200 (tái thiết kế từ chiếc Chrysler Sebring). Tại Canada, chiếc crossover Dodge Journey, minivan Grand Caravan và xe bán tải Ram là những chiếc bán chạy nhất của Hãng.
Quả đấm thép của anh kế toán
Marchionne là dân ngoại đạo trong ngành ôtô (ban đầu ông theo học triết học, sau đó chuyển sang ngành luật và kế toán). Nhưng ông có được danh tiếng nhờ tài năng lội ngược dòng của mình vào năm 2004-2005 khi đưa Fiat, tập đoàn công nghiệp lớn nhất Ý với lực lượng lao động 200.000 người trên toàn cầu, thoát khỏi nguy cơ phá sản. Quý IV tài khóa 2005, Fiat đã chứng kiến mức lãi đầu tiên trong 17 quý. Fiat cũng thu về 196 triệu euro lợi nhuận trong 9 tháng đầu năm của tài khóa 2006.Ông đã làm được điều này nhờ cải tổ tính quan liêu trong quản lý ở Fiat. Ông chú trọng đến việc tái thiết bộ phận ôtô và kết quả là sự thành công lớn của các dòng sản phẩm Grande Punto cũng như Bravo. Fiat cũng thành lập các liên doanh với Tata Motors của Ấn Độ và Chery Motors của Trung Quốc để mở rộng hoạt động qua các thị trường mới nổi. Dưới thời của Marchionne, Fiat đã quay trở lại một cách thành công ở nhiều thị trường lớn khác như Mexicô, Úc.
Và ông đã lặp lại thành công đó khi đảm nhiệm vai trò điều hành Chrysler vào năm 2009 (vẫn kiêm nhiệm chức Tổng Giám đốc Fiat). Theo một số người làm việc trực tiếp với ông, các nhà điều hành dưới trướng ông ở Ý và Mỹ đều gọi ông bằng biệt danh “ông chủ”. Bởi lẽ, Marchionne cai quản các nhà quản lý cấp dưới với quả đấm sắt, yêu cầu họ phải đạt được các tiêu chuẩn cao do ông đặt ra.
Tại Chrysler, nếu chứng minh được ý tưởng, dự án của bạn là khả thi, Marchionne sẽ đảm bảo đề xuất đó được thực hiện. Tuy nhiên, một khi dự án của bạn được phê duyệt, Marchionne bắt buộc bạn phải làm tới nơi tới chốn.
Tầm nhìn xa, sự cương quyết và tính kỷ luật cao của Marchionne là lý do cho sự hồi sinh của Fiat và Chrysler. Có thể thấy, sự tin tưởng của nhà đầu tư đối với năng lực của Marchionne đã đẩy cao giá trị thị trường của Fiat. Hiện tại, cổ phiếu Fiat đang được giao dịch ở mức gấp khoảng 12 lần EPS (lợi nhuận mỗi cổ phiếu) ước tính của năm 2012, cao hơn các đối thủ cùng ngành.
Thách thức của Marchionne
Tuy nhiên, Marchionne thừa nhận: “Thành công hiện nay của Chrysler chỉ là tạm thời. Chúng tôi chỉ hoàn tất công việc của quý I/2011 và còn nhiều quý nữa ở phía trước”. Năm nay, ông phải tái cấp vốn cho hàng tỉ USD món nợ của Chrysler và phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) dự kiến vào năm nay hoặc năm sau. Ông cũng đặt ra mục tiêu nâng doanh số bán ôtô tăng hơn 80% vào năm 2014.“Đó gần như là nhiệm vụ của Hercules (nhân vật trong truyện thần thoại Hy Lạp có sức mạnh phi thường)”, Thierry Huon, người đứng đầu bộ phận ôtô thuộc hãng nghiên cứu thị trường Exane BNP Paribas, nhận xét.
Trước hết, để đưa Chrysler lên sàn, Fiat phải nâng tỉ lệ cổ phần nắm giữ trong Chrysler lên 51%. Và để đảm bảo cho đợt phát hành của Chrysler thành công, từ đây cho đến thời điểm phát hành dự kiến, ông phải thuyết phục được các cổ đông tiềm năng Chrysler và Fiat sẽ tăng trưởng bền vững, mặc cho nền kinh tế đang phục hồi chậm chạp. Có thể thấy, lượng xe mang nhãn Chrysler bán ra đã giảm 14% trong quý I/2011, mặc dù Marchionne đã thu hút người tiêu dùng với mẫu quảng cáo về xe Chrysler trong giải bóng bầu dục Super Bowl.
Tuy nhiên, theo chuyên gia phân tích ngành ôtô Rebecca Lindland thuộc IHS Global Insight, những chiếc crossover - xe lai giữa dòng xe thể thao với dòng xe sedan - vẫn chiếm chủ yếu trong lượng xe bán ra của ngành ôtô và là một phân khúc mà Chrysler đã nhảy vào được với các mẫu xe như Dodge Durango. “Họ có thể kiếm ra tiền với loại xe này. Tuy nhiên, cần theo dõi các tiêu chuẩn về tiết kiệm nhiên liệu của các mẫu xe này”, Lindland nói.
Về vấn đề trên, Chrysler cho biết đã đặt ra mục tiêu tăng 25% khả năng tiết kiệm năng lượng đối với các dòng xe của Hãng vào năm 2014 và sẽ chuyển sang xe động cơ 4 xi-lanh từ động cơ 6 và 8 xi-lanh. Marchionne cũng cho biết sẽ bắt đầu sản xuất ôtô có thể đạt tốc độ 40 dặm/gallon trong quý IV này.
Một nhà điều hành cấp cao tại Fiat cho biết: “2011 sẽ là năm Marchionne tập trung vào việc mua lại Chrysler”.
Thực vậy, mục tiêu hàng đầu của Marchionne là nắm tỉ lệ cổ phần chi phối tại Chrysler để có thể thực hiện một cuộc sáp nhập tài chính đúng nghĩa giữa 2 công ty. Hiện tại, Fiat nắm giữ 30% cổ phần trong Chrysler và dự kiến sẽ có được 5% cổ phần vào cuối năm nay (không phải bỏ vốn) sau khi hoàn tất yêu cầu do Chính phủ Mỹ đặt ra. Đó là Chrysler phải lắp ráp một chiếc xe cho thị trường Mỹ, sử dụng các linh kiện của Fiat, chạy được ít nhất 40 dặm/gallon.Marchionne cũng cho biết sẽ trả 1,27 tỉ USD để đạt tỉ lệ nắm giữ 51% trong Chrysler vào cuối năm 2011. Như vậy Fiat sẽ nắm quyền kiểm soát Chrysler sớm hơn 2 năm so với dự kiến (ban đầu dự kiến là năm 2013). Tuy nhiên, trước khi nâng mức cổ phần lên 51%, Marchionne phải vượt qua một rào cản lớn khác, đó là trả hết nợ vay cho Chính phủ Mỹ và Canada. Mới đây, một số nguồn tin cho biết, Chrysler đã tìm được các nhà tài trợ để tái cấp vốn cho khoản nợ 7,5 tỉ USD. Theo đó, Công ty sẽ vay 2,5 tỉ USD từ nguồn vốn vay ngân hàng và bán 3,5 tỉ USD giá trị trái phiếu cho các nhà đầu tư. Thông tin này sẽ làm tăng sức hấp dẫn đối với đợt phát hành IPO sắp tới của Chrysler.
- Ngô Ngọc Châu -
(Theo Nhịp Cầu Đầu Tư)
Các tin cũ hơn:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét